Sâu cuốn lá nhỏ hại trên cây lúa có tên khoa học là Cnaphalocrocis medinalin. Thuộc họ Ngài Sáng (Pyralidae), bộ Cánh Vảy (Lepidoptera). Thường phát sinh và gây hại vào các giai đoạn đẻ nhánh, làm đòng, trổ bông.

Đặc điểm sinh học và hình thái

Vòng đời sâu cuốn lá khoảng 30 - 37 ngày, tùy vào giống lúa, phân bón và thời tiết, được chia ra làm 4 giai đoạn:

Trứng (3 - 4 ngày) dài khoảng 0,05m, có màu vàng nhạt, hình bầu dục, trứng có rải rác ở cả mặt trên và mặt dưới lá (nhưng chủ yếu ở mặt trên lá) gần gân chính.

Sâu non (18 - 25 ngày) Sâu lớn đủ sức dài khoảng 19 – 22mm, có 5 tuổi và thường có màu xanh lá mạ đến vàng, đầu màu nâu, giai đoạn lớn tối đa có thể dài khoảng 3 cm.

Nhộng (6 - 8 ngày): dài từ 7 – 10mm, màu nâu sậm, thường thấy trong lá bị cuốn.Trưởng thành (2 - 6 ngày): kích thước thân dài 8 – 10 mm, có màu vàng rơm. Khi đậu cánh xếp hình tam giác, cánh trước màu tro có rìa cánh màu đen đậm, trên cánh trước có 3 đường ziczac cắt ngang. Cánh sau có 2 đường ziczac, đường mép dài, đường gốc ngắn. Mép ngoài của cánh có viền màu nâu sẫm hoặc xám.

Thời điểm, điều kiện thuận lợi để sâu cuốn lá phát triển và gây hại

Sâu cuốn lá gây hại sớm (trước 30 ngày sau cấy hay 40 ngày sau sạ) không làm giảm năng suất, tuy nhiên giai đoạn đòng - trổ , nếu sâu cuốn lá xuất hiện với mật số cao sẽ ảnh hưởng đến năng suất.

Sâu cuốn lá nhỏ tập trung gây hại nặng vào 2 thời kỳ sinh trưởng của cây lúa là đẻ nhánh rộ và làm đòng - trổ.

Việc bón quá nhiều đạm, bón lai rai nhiều lần làm cho cây lúa lúc nào cũng xanh tốt là điều kiện lý tưởng để sâu cuốn lá nhỏ phát sinh, phát triển. Mùa mưa nắng xen kẽ kết hợp ẩm độ cao, sâu cuốn lá phát sinh rất nặng.

Triệu chứng và tác hại

Sâu cuốn lá gây hại bằng cách nhả tơ, kết hai mép lá lại theo chiều dọc thành ống để sinh sống và gây hại bên trong. Chúng ăn phần thịt lá, chỉ chừa lại lớp biểu bì khiến lá lúa bị giảm diện tích quang hợp, mất diệp lục tố dẫn đến sinh trưởng kém, nếu gây hại khi lúa đòng trổ sẽ khiến hạt bị lép lửng, mất năng suất.Cách phòng trị

Xác định sự xuất hiện của bướm sâu cuốn lá trên ruộng để lựa chọn thời điểm xử lý thuốc là một việc làm vô cùng cần thiết, vì vậy bà con nên thăm đồng thường xuyên.

Nếu thấy bướm rộ trên đồng thì 6 - 7 ngày sau sẽ có sâu mới nở tuổi 1, đây là thời điểm tốt nhất để phun thuốc vì sâu còn non, dễ chết khi tiếp xúc với thuốc.

Thường xuyên thăm đồng khi phát hiện sâu cuốn lá bà con nên dùng một số loại thuốc trừ sâu cuốn lá như:Chlorferan 240SC (Chlorfenapyr) 12.5ml cho bình 25 lít nước, Remy 100WP (Emamectin Benzoate) 25g cho bình 25 lít nước, trường hợp sâu cuốn lá gây hại nặng bà con có thể phun kết hợp hai loại để đạt hiệu quả tối ưu.

Phun ướt đều tán lá, đủ để thuốc tiếp xúc được với sâu và nên phun đúng liều lượng khi sâu ở tuổi 1 – 2 (mật số 10 – 20 con/m2) để vừa đạt hiệu quả vừa tiết kiệm chi phí.

Công ty TNHH Sustainable Development S.U.D - Phát triển bền vững