HOẠT CHẤT AZOXYSTROBIN
AZOXYSTROBIN – CƠ CHẾ TÁC ĐỘNG VÀ ỨNG DỤNG TRONG QUẢN LÝ BỆNH HẠI CÂY TRỒNG
1. Tổng quan về Azoxystrobin
Azoxystrobin là hoạt chất trừ nấm thuộc nhóm Strobilurin, có phổ tác động rộng và được ứng dụng rộng rãi trong quản lý bệnh hại cây trồng. Hoạt chất này là dẫn xuất tổng hợp từ các hợp chất tự nhiên có trong nấm Strobilurus tenacellus, mang lại khả năng kiểm soát hiệu quả nhiều loài nấm bệnh quan trọng trong nông nghiệp.
2. Cơ chế tác động của Azoxystrobin
Azoxystrobin hoạt động theo cơ chế ức chế chuỗi vận chuyển điện tử trong ty thể của nấm bệnh, cụ thể là tại phức hợp III (cytochrome bc1 complex), còn được gọi là trung tâm Q0.
Ức chế quá trình phosphoryl hóa oxy hóa: Phức hợp III đóng vai trò quan trọng trong chuỗi hô hấp của nấm bệnh. Khi Azoxystrobin liên kết với trung tâm Q0, nó ngăn chặn sự chuyển electron từ ubiquinol (QH2) sang cytochrome c, làm gián đoạn dòng chảy proton qua màng trong ty thể.
Gián đoạn sản xuất ATP: Việc ức chế chuỗi vận chuyển điện tử khiến gradient proton qua màng ty thể không thể duy trì, làm suy giảm quá trình tổng hợp ATP thông qua enzyme ATP synthase. Kết quả là nấm bệnh bị mất nguồn năng lượng cần thiết cho sự sinh trưởng, phát triển và sinh sản.
Ức chế gián tiếp các quá trình sinh lý quan trọng của nấm: Do ATP là nguồn năng lượng chủ yếu cho các hoạt động sống của tế bào nấm, sự suy giảm ATP dẫn đến gián đoạn nhiều quá trình quan trọng như tổng hợp acid nucleic, tổng hợp protein và hình thành cấu trúc tế bào, khiến nấm bệnh bị ức chế hoàn toàn.
Nhờ cơ chế này, Azoxystrobin thể hiện hiệu quả mạnh trong việc ngăn chặn sự nảy mầm của bào tử, ức chế sự phát triển của sợi nấm, đồng thời hạn chế quá trình lây lan và xâm nhiễm trên cây trồng.
3. Tính chất và đặc điểm nổi bật
Phổ tác động rộng: Kiểm soát hiệu quả các bệnh hại do nấm Ascomycota, Basidiomycota, Oomycota gây ra.
Cơ chế bảo vệ đa chiều: Tác động mạnh mẽ lên nhiều giai đoạn phát triển của nấm, bao gồm ức chế nảy mầm bào tử, ngăn chặn sự xâm nhiễm và phát triển của sợi nấm.
Tính lưu dẫn và tái phân bố mạnh: Azoxystrobin có khả năng thấm sâu qua biểu bì và di chuyển theo hướng ngọn (xylem mobility), giúp bảo vệ mô cây toàn diện. Ngoài ra, hoạt chất này còn có tính bay hơi nhẹ, giúp phân bố lại trên bề mặt lá, bảo vệ cả những vùng chưa được tiếp xúc trực tiếp với thuốc.
Hiệu ứng xanh (Greening Effect): Kích thích quang hợp, kéo dài chu trình sinh trưởng và nâng cao năng suất cây trồng.
4. Ứng dụng trong quản lý bệnh hại cây trồng
Azoxystrobin được sử dụng rộng rãi trên nhiều nhóm cây trồng quan trọng:
Trên lúa: Kiểm soát hiệu quả đạo ôn (Magnaporthe oryzae), khô vằn (Rhizoctonia solani), lem lép hạt (Bipolaris oryzae, Fusarium spp.), giúp bảo vệ năng suất và chất lượng hạt gạo.
Trên cây ăn trái: Phòng trừ thán thư (Colletotrichum spp.), ghẻ sẹo (Elsinoë spp.), đốm đen (Guignardia citricarpa), hạn chế rụng quả sớm, tăng giá trị thương phẩm.
Trên rau màu: Hiệu quả với sương mai (Phytophthora infestans), phấn trắng (Erysiphe spp.), hạn chế tổn thất do bệnh hại lá và thân.
Trên cây công nghiệp: Đặc trị rỉ sắt (Puccinia spp.) trên cao su, nấm hồng (Corticium salmonicolor) trên cà phê, giúp bảo vệ bộ lá, duy trì năng suất ổn định.
5. Hướng dẫn sử dụng và quản lý kháng thuốc
Áp dụng theo nguyên tắc phòng ngừa, phun khi bệnh mới xuất hiện để đạt hiệu quả tối ưu.
Kết hợp với các hoạt chất có cơ chế tác động khác (như Triazole, SDHI) để hạn chế nguy cơ kháng thuốc.
Tuân thủ liều lượng khuyến cáo, tránh lạm dụng để đảm bảo hiệu quả kiểm soát bệnh và bảo vệ hệ sinh thái.
Kết luận
Azoxystrobin với cơ chế tác động tiên tiến, khả năng lưu dẫn mạnh và phổ tác động rộng đã trở thành một trong những hoạt chất quan trọng trong chương trình quản lý bệnh hại cây trồng hiện đại. Việc sử dụng hợp lý và kết hợp với các phương pháp quản lý dịch hại tổng hợp sẽ giúp tối ưu hiệu quả phòng trừ bệnh, nâng cao năng suất và hướng đến nền nông nghiệp bền vững.
Sản phẩm chứa Azoxystrobin:
Công ty TNHH Sustainable Development S.U.D - Phát triển bền vững
